Jakiś czas temu, podczas jednej z wizyt z dzieciem u naszego nieocenionego pediatry, zadałem mu pytanie.
Praktycznie nie ma wizyty u niego, żebym nie zadawał pytań z serii: ciekawostki, czyli pytania dotyczące nie spraw bieżących, z jakimi przychodzimy a takie dotyczące tematów okołodzieciowych (choć nie tylko bo doktór to autorytet dla nas i w innych kwestiach), co to nas na pewno będą w bliższej lub dalszej przyszłości dotyczyły. Zapytałem razu tamtego o mleko krowie dla dziecka – kiedy zejść z puszki można i zacząć normalne mleko dziecku dawać. I czy normalne, to bardziej to UHT, to pasteryzowane, czy to prosto od krowy, bo i z takim u nas nie ma najmniejszego problemu – gdzie nie rzucisz kamieniem, to hodowca bydła mlecznego, czyli Mućki.
Doktore z nieukrywanym zdziwieniem pyta skąd moje wątpliwości? No jak to skąd – z internetów! Naczytałem się przecież tylu różnych opinii, tylu komentarzy, punktów widzenia, że co ja mam myśleć, sądzić wiedzieć? Nawet po rozmowie z doktore zostałem z mnóstwem pytań. I tak od czasu do czasu od tamtego dnia zgłębiam tę wiedzę, to tu, to tam, poczytam. popytam… A dziś sam poniosę kaganek oświaty, ale nie samotnie bo z kotem Mleczysławem!
Spis treści
Oto 8 nieprawd i półprawd – w każdym razie mitów dotyczących mleka od krówki
#1 Picie mleka na noc pozwala na spokojniejszy sen
MIT
Choć w mleku i jego przetworach obecny jest tryptofan – aminokwas, który wpływa na jakość snu − jego ilość w szklance mleka jest zbyt mała, aby wywołać uczucie senności. Dopiero pełny posiłek łączący białko pochodzące z mleka z węglowodanami, które potęgują działanie tryptofanu, może pomóc w zasypianiu.
#2 Mleka nie powinni pić dorośli
MIT
To nieprawda, że dorośli nie powinni pić mleka. Po prostu ich zapotrzebowanie na wapń jest dużo mniejsze niż w przypadku dzieci, które potrzebują go do budowy mocnych kości i zębów. Mleko dla dorosłych jest tak samo ważnym składnikiem dobrze zbilansowanej diety, jak warzywa czy owoce. Aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na wapń dorośli powinni spożywać dwie porcje produktów mlecznych. Może to być zarówno szklanka mleka, jak i plasterek żółtego sera czy kubeczek jogurtu.
#3 Wapń zawarty w mleku i jego przetworach nie jest łatwo przyswajalny
MIT
Wapń zawarty w mleku i produktach mlecznych jest przyswajalny w 80%. Oczywiście pokarmy roślinne także zawierają wapń, jednak przyswajalność tego pierwiastka z pokarmów roślinnych wynosi około 13%. Obecne tam substancje: kwas szczawiowy w ziarnach zbóż i ich produktach, duże ilości błonnika i fitynianów blokują wchłanianie wapnia. Jeżeli ktoś nie lubi mleka, zalecane jest spożywanie produktów mlecznych zawierających wapń: jogurtów, kefirów, maślanek, mlek acidofilnych, twarogów, serów topionych, podpuszczkowych (żółtych). 100 g sera Edamskiego zawiera 867 mg wapnia, czyli tyle, ile jest zawartych w ponad 3 szklankach mleka.
#4 Przy nietolerancji laktozy nie wolno spożywać żadnych przetworów mlecznych
MIT
Nietolerancja laktozy dotyka w Europie ok. 10-15% populacji. Wynika ona z niedoboru enzymu zwanego laktazą, który rozkłada laktozę (dwucukier zawarty w mleku). Przy nietolerancji laktozy nie należy pić mleka. Można natomiast z powodzeniem spożywać wszystkie pozostałe przetwory mleczne jak np. kefiry, jogurty, maślanki, sery białe i żółte, które zawierają śladowe ilości laktozy.
#5 Mleko UHT i pasteryzowane jest gorsze od mleka „prosto od krowy”
MIT
Mleko UHT i pasteryzowane to wymóg podyktowany troską o konsumenta. Podczas procesu UHT mleko jest podgrzewane do wysokiej temperatury (135’C-150’C). Następnie schładza się je do temperatury pokojowej. Natomiast podczas pasteryzacji mleko gotowane jest w temperaturze nie przekraczającej 100’C. Pasteryzacja i sterylizacja (UHT) pozostawia smak i wartości odżywcze mleka niszcząc szkodliwe mikroorganizmy. Zawartość białka, wapnia, mikroelementów oraz witamin A, B2 i D pozostaje bez zmian. Dzięki procesowi UHT i pasteryzacji możemy napić się mleka prosto z lodówki, bez konieczności gotowania go.
#6 Mleko krowie tłuste zawiera mniej wapnia od mleka chudego
MIT
Różnice pomiędzy tymi gatunkami mleka zależą prawie wyłącznie od zawartości tłuszczu. Mleko odtłuszczone zawiera tyle samo białka, wapnia i witamin B, co mleko pełne, natomiast różni się zmniejszoną kalorycznością oraz przyswajalnością witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, tzn. A, D i E. Warto wiedzieć: Mleko krowie jest najpopularniejszym mlekiem spożywczym. W zależności od zawartości tłuszczu dzieli się je na: odtłuszczone (0,05-0,5%), częściowo odtłuszczone (0,6-2,0%) i pełne (powyżej 2%).
#7 Mleko krowie nie jest tak doskonałym źródłem wapnia
MIT
Wręcz przeciwnie – mleko krowie to najważniejsze źródło tego cennego składnika. Ponadto wiele dzieci je lubi. Można pić je w „czystej postaci”, ale równie dobre są kakao, budyń, czy jogurt. Jeśli dziecko wypija dostatecznie dużo mleka, jego zapotrzebowanie na wapń jest zaspokojone niemal w 100%. Mleko i jego przetwory są trudnym do zastąpienia źródłem wapnia. Oprócz nabiału, pewne ilości tego składnika znajdują się również w brokułach, migdałach czy fasolach[1].
#8 Mleko nie pomaga zapobiegać złamaniom kości i osteoporozie
MIT
Spożywanie mleka i produktów mlecznych jest bardzo ważne w profilaktyce osteoporozy i zapobieganiu złamaniom kości, a to dlatego, że nabiał jest świetnym źródłem wapnia – pierwiastka odpowiadającego za dobry stan naszych zębów oraz wytrzymałość kości. Jego zapasy, zmagazynowane w układzie kostnym oraz zębach, tworzą swego rodzaju „bank wapnia”, którego rezerwy zostają uruchomione, gdy poziom tego pierwiastka we krwi jest zbyt niski. Warto jednak pamiętać, że bank wapnia nie zapełnia się równomiernie przez całe życie . Znakomitą większość – bo aż 90% – ogólnej masy wapnia gromadzimy do 20 roku życia. Pozostałe 10% zasobów zostaje uzupełnione przed 30. rokiem życia. Niestety, później wapnia z kości już tylko ubywa. Dlatego im więcej wapnia zmagazynujemy za młodu, tym mniejsze w przyszłości ryzyko chorób wywołanych jego brakiem na przykład osteoporozy.
[1]C.M. Weaver, K.L. Plawecki, Dietary calcium: adequacy of a vegetarian diet, The American Journal of Clinical Nutrition, 1994, 59, s. 1238-1241.
Wpis powstał w ramach kampanii Mam kota na punkcie mleka
